کارخانه تولید MDF از شاخ و برگ درخت پالونیا ,

چوب و فرآورده ­هاي آن کاربرد بسيار در زندگي و صنعت دارند. از آنجا که چوب يک محصول بيولوژيکي است داراي خواص و ويژگيهاي متعدد و مختلفي از جمله چگالي، استحکام، مقاومت در برابر رطوبت و دما و... است، که تعيين­کننده کاربردهاي مختلف چوب مي­باشند.

باستان­شناسان و مورخان تاريخ، استفاده از چوب براي ساخت خانه ها را در ايران مربوط به 4200 سال پيش

از ميلاد مسيح دانسته اند که مقارن با عصر حجر و دوراني که بومي ها قبل از مهاجرت آريايي ها در ايران زندگي ميکردند، مي­دانند.

قطعات چوبي در يکي از مقبره هاي شهرستان فسا، در استان فارس، به دست آمده که مربوط به 5000 سال

قبل بوده و نشان دهنده اين است که ايرانيان باستان از چوب براي ساخت ابزارهاي مختلف استفاده مي­کرده­اند.

استفاده از چوب در زمان­هاي مختلف در ايران مرسوم بوده و در کشاورزي، خانه­سازي و همچنين ساخت­آلات و ابراز استفاده مي شده است.

شواهد تاريخي نشان مي­دهد که از چندين هزار سال پيش ازميلاد مسيح، فن لايه­لايه کردن چوب در مصر

شناخته شده بوده است، گهواره و تابوت­هایي که از اماکن و مقابر فراعنه موميائي شده بدست آمده روشنگر

اين شناخت مي­باشد. همچنين آشوري­ها، يوناني­ها، کلداني­ها، ايراني­ها و رومي ها نيز از روکش­هاي چوبي استفاده مي­کرده اند. بنظر ميرسد که در قديم فن تهيه روکش و تخته لايه و استفاده از آنها به جهت تخفيف ميزان هم کشيدگي و واکشيدگي و افزايش تحمل چوب در برابر نيروهاي وارده بوده است. با اين که تهيه روکش چوبي و استفاده از آن جهت ساخت محصولات چوبي به اعصارو قرون بسيار دور بر ميگردد ولي تکامل آن در قرون 17 و 18 ميلادي به اوج خود رسيده است و از طرفي تا آن زمان هنوز توليد تخته چندلا و محصولات آن به صورت امروزي رواج نيافته بود و تنها از اواخر قرن نوزدهم بود که توسعه و تکميل اين صنعت آغاز گرديد.

در زمينه ساخت تخته چندلا و محصولات آن مي توان به ثبت اختراع جان مايو در سال 1865 ميلادي درآمريکا و ويتوفسکي درسال 1884 ميلادي در چکسلواکي اشاره کرد. در اين اختراعات، به انطباق و التصاق

اوراق نازک چوبي بر روي همديگر اشاره کرده بودند که از نتيجه کار تخته­هایي بدست مي آمد که از چندين ورقه چوبي نازک که توسط غشاء نازکي از مواد اتصال دهنده و به هم فشرده تشکيل يافته بود. بعدها اين اختراع کاربردهاي گستردهاي يافت. در چکسلواکي کارخانه­هاي تهيه صندلي از اين نوع تخته براي کف صندلي به مقدار زياد استفاده کرد. بعدها استفاده از تخته لايه در تهيه انواع مبل، در و پنجره، جعبه سازي، وسائل حمل­ونقل، وسایل ورزشي که موضوع خمش­پذيري و درعين حال سبکي و استحکام آن وسایل مطرح بود، بعنوان يک ماده غيرقابل رقابت رواج پيدا کرد. در طي جنگ جهاني اول به علت آنکه هنوز تهيه فلزات سبک مانند آلومينيم توسعه نيافته بود، استفاده از تخته لايه در تهيه هواپيماهاي اوليه مرسوم بوده است.

در مورد صنايع روکش­سازي از چوب، مصريان قديم از هزاران سال پيش شناخت خوبي در اين زمينه داشتند. تصاويري که از کارگاه هاي روکش­سازي آن دوره در موزه­هاي فرانسه و انگلستان وجود دارد نشان مي­دهد که اصول کار در اين صنعت از چند هزارسال قبل تا کنون فرق زيادي نکرده است و امروزه نيز تقريباً اصول تهيه روکش از چوب همانست که در زمان قديم متداول بوده است ولي تکنيک و ابزار کار عوض شده و پيشرفت زيادي در ساخت ماشين­هاي روکش­سازي چوب به عمل آمده است.

در ايران توليد صنعتي تخته لايه و روکش و محصولات آنها سابقه طولاني ندارد و اولين کارخانه توليد روکش و تخته چندلا درسال 1334 (ه. ش) در شهر رشت آغاز به کار کرد و در حال حاضر تعدادي کارخانه بزرگ و کوچک در اين زمينه در کشور وجود دارند. با این وجود، اين واحدها در حال حاضر از يک سو با کمبود مواد اوليه و از سوي ديگر با فرسودگي ماشين­آلات و کهنگي تکنولوژي مورد استفاده مواجه مي­باشند.

چوب و فرآورده­هاي ترکيبي آن از ديرباز از اهميت اقتصادي زيادي در کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه برخوردار بوده است. در حال حاضر با توجه به موارد استفاده متعدد از چوب و محدوديت منابع توليد،

استفاده بهينه از آن امري ضروري بنظر مي­رسد.

1 - سرعت رشد سریع

2 -سهولت تکثیر

3 - کاربردهای متنوع

4 -سازگاری بالا

5 -امکان تلاقی بین گونه ای

6 -امکان کلن سازی

7 - هرس پذیری مناسب

8 -اصلاح پیوندی

9 -زراعت چوب

10 -احیاء جنگل ها

الف – رشد و نمو:

رشد سریع یکی از خصوصیات ثابت گونه های پالونیا است، دریک سالگی بدون انشعاب مانند ستون، در دوسالگی مانند چتر و در پنج سالگی قابل قطع و بهره برداری است ( 8 ماه در طول سال درحال رشد است).

• سیستم ریشه ای در درختان حاصل از تکثیر جنسی، قوی، عمیق و چنگالی (عمق بیش از 60 سانت) ودر سایر روش ها قوی و سطحی است.
• برگ های نهال های یک ساله پهن و چند وجهی حتی تا 80 سانت پهنا دارند و در درختان دو یا چند ساله کوچکتر و تماماً قلبی شکل است.
• گل آذین پر گل، بلند و انتهایی در سال 5 - 2 ظاهر می‌شوند.

ب – فنولوژی پالونیا:

• برگ ها در پالونیا دیرتر از گل ها (اردیبهشت) ظاهر و اواخر پائیز خزان می‌کنند. حداکثر در مدت 2 ماه پس از خزان برگ ها تجزیه می‌شوند.
• ظهور شاخه های حامل جوانه گل دهنده در تابستان در انتهای شاخه ها دیده می‌شود.
• گل ها در اول بهار (فروردین) قبل از برگ ها شکوفا می‌شوند.
• تشکیل میوه دراوایل تابستان و موقع رسیدن میوه اوایل پائیز است.
• جمع آوری میوه رسیده حامل بذر در مهر و آبانماه سال است.
• کشت بذر با رعایت تیمارهای مربوطه در گلخانه، پائیز و در خزانه اوایل بهار است.
• کشت نهال در دو مرحله اوایل پائیز و اواخر زمستان قابل انجام است.

ج – بیولوژی گل:

5. دانه های گرده زمستان هر سال درون جوانه­های گل دهنده تشکیل می‌شود.
5. گرده افشانی در گل های پالونیا توسط حشرات (بویژه زنبور عسل) انجام می‌گیرد.
5. تلاقی بین گونه ها جهت دو رگ گیری و تولید رقم های درون گونه ای امکان پذیر است.

در جنگل های انبوه امکان زادآوری طبیعی (تکثیر با بذر) وجود ندارد

در صورتي که مواد اوليه مصنوعات چوبي را به چند دسته تقسيم کنيم، يکي از انواع مهم اين دسته بندي MDF خواهد بود که يکي از انواع مختلف تخته­هاي چند لايه متشکل از ذرات يا فيبر و يا متشکل از لايه هاي چوب اورجينال است. در صورتيکه ماده خام اوليه از چوب به ورني ها، ذرات يا فيبرها تغيير کند، محصولات متفاوتي به دست خواهد آمد نظير Letron و MDF که هر کدام، ويژگيها و خواص ويژه خود را خواهند داشت.

MDF يکي از انواع تخته­هاي فيبري ساخته شده از چوب يا مواد سلولوزي است که به صورت فيبري با پوشش رزيني، در درجه حرارت و تحت فشار بالا پخته شده و پرس ميگردد و غالباً به صورت ورقه­ها و تخته­هاي قابل استفاده در ساخت مصنوعات مختلف، جايگزين چوب مي­شود. ساختار همگن و يکنواخت MDF بدون هيچگونه حفره و رگه قابل شناسايي و سطح کاملاً صاف، ويژگي­هاي ساده­تر اما قابل توجه­تري نسبت به چوب دارد و قابليت­هاي منحصر به فرد آن، MDF را در زمره يکي از مواد پر مصرف در تهيه انواع دکوراسيونها و مصنوعات اداري، خانگي، تجاري و نمايشگاهي قرار داده است.

توليد انواع مختلف اين محصول در جهان دامنه کاربرد آن را بسيار وسيع کرده است. امروزه ميتوان تخته فيبرهاي نيمه سنگين MDF بسيار متنوعي از جمله تخته هاي سه لايه يا يکنواخت و همگن، تخته­هاي نازک و ضخيم در ابعاد مختلف، تخته­هايي با فرم آلدئيد، کم فرم آلدئيد يا بدون فرم آلدئيد، تخته­هاي تبديل به سايز شده، روکش شده، لبه چسبانده، نقش برجسته، قالب گيري شده، ابزار خورده، پروفيل شده، با دانسيته هاي بسيار متنوع (کم يا زياد )، مقاوم در برابر رطوبت، آب، آتش، قارچ، حشره و ... را در بازارهاي جهاني يافت.

از طرف ديگر استفاده از محصولات فلزي نيز از سال هاي دور تا کنون رواج زيادي داشته است. بطوريکه ساختن مصنوعات مختلف از قبيل کابينت، سرويس خواب و کتابخانه از فلزاتي مانند ورق گالوانيزه، توليدکنندگان زيادي را در کشور دارا مي باشد که البته با توجه به پيشرفت جامعه و افزايش سطح آگاهي و رفاه اقشار مختلف، استفاده از محصولات فلزي جاي خود را به محصولات جديد و متنوع تري از جنس چوب وMDF داده است.

طراحي و احداث صنايع نيازمند شناخت مباني و تئوري و برخورداري از ديدگاه­هاي تجربي و عملي متناسب

با شرايط اقتصادي حاکم و دانش فني موجود جامعه، به منظور نيل به اهداف توليدي مي­باشد. در ادامه به

معرفي محصول طرح، ميزان عرضه و تقاضاي گذشته و پيش­بيني ميزان عرضه و تقاضاي آينده محصولات اين طرح و تعيين سهم قابل حصول از بازار مصرف که از مباني اصلي بررسي بازار در گزارشات توجيه فني،

اقتصادي و مالي مي­باشند پرداخته مي­شود.

هر محصول ويژگي ها و مشخصات خاصي دارد که پيش از هر گونه بررسي فني، مالي و اقتصادي طرح، لازم است اين خصوصيات به درستي شناخته شوند. شناخت صحيح مشخصات و انواع مختلف محصول، بدون ترديد راهنماي مناسبي جهت تصميم گيري­هاي لازم در انتخاب روش و عمليات توليد و محاسبات بعدي مورد نياز خواهد بود.

محصول توليدي در اين طرح MDF از شاخ و برگ و ضايعات درخت پالونیا مي باشد.

همانطور که ذکر گرديد، محصول مورد بررسي در اين طرح MDF از شاخ و برگ و ضايعات درخت پالونیا مي باشد. اما بررسي هاي به عمل آمده بيانگر آن است که هيچ کد ISIC مشخصي به طور دقيق به اين محصول تخصيص نيافته است نزديکترين و مرتبط ترين کد ISIC با اين محصول به شرح جدول ذيل مي باشد.

اما بررسي هاي به عمل آمده بر اساس کد ISIC فوق بيانگر آنست که تولیدکنندگان کمی تا کنون اقدام به توليد تحت اين کد نموده اند.

همچنين بر اساس بررسي به عمل آمده توسط مشاور از مؤسسه پژوهش هاي وزارت بازرگاني و سازمان توسعه تجارت ايران مشخص گرديد که اين محصول يعني MDF از شاخ و برگ و ضايعات درخت پالونیا، طي سال هاي اخير تحت تعرفه به شماره 44109000 و به عنوان تخته از چوب و تخته مشابه از ساير مواد

مشابه داراي مبادلات تجاري بوده است.

اما از آنجايي که تحت اين تعرفه بسياري از محصولات ديگر نيز داراي مبادلات تجاري بوده است نمي توان آمار و ارقام موجود براي اين تعرفه را به عنوان ميزان واردات محصول مورد نظر اين طرح يعني MDF از

شاخ و برگ و ضايعات درخت پالونیا مدنظر گرفت.

نتايج يک تحقيق مشترک توسط بين بخش تحقيقات علوم چوب موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع ايران و

دانشگاه "گوتينگن" آلمان نشان داده است که مي توان ضايعات هرس پالونیا را در توليد تخته "ام دي اف (MDF )"به کار برد.

اين ضايعات قابليت استفاده در صنايع تبديلي از جمله نئوپان و MDF را دارا هستند.

امکان استفاده از اين مواد اوليه در توليد يک کالاي وارداتيMDF به صورت يک تحقيق مشترک در مقياس نيمه صنعتي بين بخش تحقيقات علوم چوب و فرآورده هاي آن در موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع ايران و يکي از دانشگاه هاي آلمان انجام و نتايج به دست آمده بيانگر آن است که محصول ساخته شده MDF استاندارد هاي بين المللي را دارا است.

بر اساس نتايج اين تحقيق، مي­توان استقرار حداقل 2 کارخانه در مناطق جنوبي و جنوب غربی کشور (استانهاي خوزستان، هرمزگان و اصفهان يا کرمان) را توصيه کرد.

استقرار کارخانه هاي پيشنهادي در کشور، اشتغالزايي و جلوگيري از خروج ارز و همچنين استفاده از موادي را شامل مي شود که تاکنون توجهي به آن نشده و نيز کاهش فشار بر جنگل­ها را در پي خواهد داشت. نتايج اين تحقيق، براي تمام کشورهاي خاورميانه و کشورهاي شمال آفريقا که همانند ايران داراي پتانسیل و زمین مناسبي هستند نيز قابل توصيه است.