خودرو یک کلمه فارسی است و به وسایلی اتلاق میگردد که بدون ارتباط با وسیله دیگر و به کمک نیروی ماشینی خود، قادر به حرکت باشد. این کلمه ترجمه کلمه اتومبیل است که در زبان ما معادل سازی شده است. (اتومبیل = خود سیار)
صولا برای تمام وسایلی که دارای منبع قدرت باشند و به خودی خود بتوانند حرکت کنند، میتوان کلمه خودرو را بکار برد. لیکن کاربرد این کلمه در زبان ما دارای محدوده مشخصی است که معمولا به وسایل متحرکی گفته میشود که همگی دارای حرکت بوده و با زمین در تماس هستند. بنابراین به وسایلی مثل قطار، کشتی و هواپیما خودرو گفته نمیشود. نمونه های بارز خودرو عبارتند از:
ماشین های سواری، کامیون ها و موتور سیکلت ها.
اولین وسیله نقلیه (خودرو) در کشور انگلستان ساخته شد که به کمک نیروی بخار کار می کرد. این وسیله دارای یک موتور بزرگ بخار بود که برای تولید توان به مقادیر زیادی آب و ذغال سنگ نیاز داشت و جهت استفاده از آن به چند خدمه نیاز بود.
پیشرفت و توسعه خودروها به شکل امروزی در واقع از زمانی آغاز شد که دیملر و بنز موفق شدند از یک موتور احتراقی برای حرکت وسیله نقلیه استفاده کنند. در این موتورها از سوزاندن یک ماده قابل اشتعال مثل الکل و یا مشتقات نفت برای تولید توان استفاده میشود.
تاریخچه تکامل خودروها بسیار پرشیب و فراز و مفصل است، لیکن در ادامه، تنها چندی از مقاطع بسیار مهم و تحولات اساسی ایجاد شده در این زمینه را بصورت مختصر میآوریم.
*سال ۱۸۷۶ میلادی: ساخت موتور چهارزمانه توسط اتو و لانگن
• سال ۱۸۸۳ میلادی: ساخت موتور کاربوراتوردار با دور زیاد توسط دیملر
• سال ۱۸۸۴میلادی: ساخت اولین موتور سیکلت با قدرت ۲/۱ اسب بخار توسط دیلمر
• سال ۱۸۸۶ میلادی:ساخت اتومبیل سه چرخه با دستگاه اشتعال برقی توسط بنز و دیلمر
• سال ۱۸۹۳ میلادی: ساخت کاربراتور انژکتوری توسط مایباخ
• سال ۱۸۹۷ میلادی: ساخت موتور دیزل توسط ردولف دیزل
• سال ۱۹۰۰ میلادی: طراحی ساختمان کلی اتومبیل به نحوی که امروزه هم رایج است
• سال ۱۹۲۴ میلادی : ساخت یک اتومبیل با استفاده از موتور دیزل توسط کارخانه بنز
• سال ۱۹۵۷ میلادی : ساخت موتور وانکل
انواع وسایل نقلیه موتوری
*اتومبیل ها : شامل اتومبیل های سواری و وانت
o اتومبیل های حمل و نقل و اتوبوسهای کوچک با وزن کمتر از ۵/۳ تن
o (وسایل نقلیه باری (کامیونها
o اتوبوسهای بزرگ با بیش از ۵/۳ تن وزن
• تراکتورها : شامل تراکتورهای یدک کش با سرعت کمتر از ۲۰ کیلومتر در ساعت
• بارکش های شهری با سرعت بیش از ۲۰ کیلومتر بر ساعت
• یدک کش های چرخ زنجیری
• موتور سیکلت ها : که بر اساس حجم موتور آنها تقسیم بندی میشوند مثل: موتورسیکلت های با حجم ۵۰ و ۱۰۰ و ۱۲۵ و ۲۵۰ و ۷۵۰ و ۱۰۰۰ سی سی
خودروهای امروزی جهت تولید قدرت از سوخت های فسیلی استفاده میکنند. این خودروها همگی دارای موتور های درونسوز میباشند که با سو زاندن بنزین، گازوئیل و یا گاز طبیعی انرژی ذخیره شده در این سوختها را به شکل انرژی جنبشی قابل استفاده در میآورند. (این کار در موتور خودرو انجام میشود)
توان تولید شده در موتور خودرو به واسطه سیستم انتقال نیرو از موتور خودرو به چرخهای آن منتقل میشود. در واقع چرخهای خودرو عامل ارتباط خودرو با زمین و به وجود آورنده حرکت خودرو است. آنگاه حرکت تولید شده به وسیله انسان، یا برای جابجایی و یا برای کشیدن وسیله دیگری مورد استفاده قرار میگیرد.
مواد شیمیایی خودرو Automotive Chemicals از دسته بندی های مهم خودرو است .همه ما میدانیم که علاوه بر داشتن خودرو خوب و با کیفیت ،مراقبت کردن از همه این اجزا که در کنار هم جمع شده اند و یک خودرو را تشکیل داده اند که این خودرو امروزه علاوه بر حرکت کردن ،آپشن های بسیار زیادی دارد که حتی تصورش گاهی مشکل است .اما بخش مراقبت از مهمترین کارها است .مواد شیمیایی که در اینجا موجود است بیشترشان برای مراقبت ها خودرو است مانند انواع گاز کولر خودرو ،انواع تمیز کننده های موتور و ترمز و شیشه ،انواع چسب و همچنین انواع روغن ها مانند روغن ترمز ،روغن موتور ،روغن هیدرولیک است.
اصولاٌ دارنده یک خودرو میبایست حداقل قطعات اصلی موتور خودرو را بشناسد. در ادامه شناخت موتور خودرو با وظایف و کارکرد قطعات کلیدی موتور آشنا شود. در این صورت هنگام مواجه با مشکل در موتور خودروی خود، از قبیل صدای موتور خودرو، میتواند برخورد درست تری با مشکل داشته باشد.
لذا در مطالبی کهدر پيش روي داریم , به بررسي کامل جوانب مختلف طرح توجيهي و امکان سنجي فنی و اقتصادی تولید و تامین انواع قطعات و محصولات شیمیایی خودروهای سبک و سنگین پرداخته و سعي نماييم که نيازي از نيازهاي کشورمان را برطرف کنیم.
یونیت کنترل سیستم ABS:
سیستم ABS مخفف سیستم ضد بلوکه ی ترمز و گاها سیستم ضد قفل ترمز نیز نامیده میشود. وظیفه ی این سیستم جلوگیری از قفل شدن چرخ ها هنگام ترمز گیری است تا بدین ترتیب پایداری بیشتری به اتومبیل داده و امنیت و ثبات خودرو را در هنگام ترمزگیری تامین کند. یونیت کنترل ABS در حقیقت مغز این سیستم است و با اطلاعاتی که دریافت میکند فرمان وارد عمل شدن ABS را صادر میکند. اطلاعاتی که این سیستم بر اساس آنها تصمیم به فعالسازی ABS میگیرد یکی دانستن سرعت چرخ ها و دیگری دانستن فشار ترمز است. این سیستم از طریق سرعت گردش چرخ میتواند تشخیص دهد که چرخ قفل شده است یا خیر، و سپس در صورتی که قفل شدن چرخ را تشخیص دهد اقدام به باز و بسته کردن متناوب سوپاپ برگشتی میکند. در صورتی که یونیت ABS دچار مشکلی شود یک چراغ نارنجی یا زرد رنگ ABS در نشان دهنده های خودرو روشن خواهد شد. البته یونیت کنترل معمولا آخرین چیزی است که خراب میشود و در بیشتر اوقات، این سنسور سرعت چرخ و یا سنسور فشار ترمز است که نیاز به تعوض پیدا میکند. به هر حال اگر یونیت ABS خودرو دچار مشکل شود باید توجه داشته باشید که این یونیت گرانقیمت بوده و هزینه ی زیادی را بابت تعویض آن متحمل خواهید شد.
کمپرسور کولر:
متداول ترین مشکلی که در سیستم کولر خودرو پیش میآید بروز نشتی در مدار کولر است. اگر پس از چک کردن نشتی و حصول اطمینان از عدم وجود نشتی در مدار همچنان کولر خودرو وظیفه ی خود را به درستی انجام ندهد آنگاه بهتر است به سراغ کمپرسور بروید. بیشتر انواع کمپرسورها دارای یک کلاچ هستند که در هنگام نیاز کمپسور را درگیر کرده و در مواقع عدم نیاز کمپرسور را غیر فعال میکند. اگر عمر این کلاچ به اتمام رسیده باشد آنگاه میتواند سبب از کار افتادن کمپرسور شود. همجنین بروز ایراد در قطعات داخلی کمپرسور نیز میتواند باعث شود که کمپرسور فشار کافی را تولید نکند و افت فشار نیز میتواند سبب کارنکردن سیستم کولر شود.
آلترناتور:
آلترناتور وظیفه ی تامین انرژی الکتریکی برای شارژ کردن باتری خودرو است، آلترناتور نیروی مورد نیاز خود را از طریق یک تسمه دریافت میکند که این تسمه نیروی خود را مستقیما از میل لنگ میگیرد. از کار افتادن آلترناتور و خرابی آن سبب شارژ نشدن باتری و متعاقب آن خالی شدن شارژ باتری شود. در این صورت یک چراغ هشدار قرمز رنگ به شکل باتری در پشت آمپر خودرو روشن خواهد شد. خرابی آلترناتور در بیشتر مواقع قابل پیش بینی نیست و بصورت ناگهانی اتفاق میافتد. خرابی دیگری که در آلترناتور میتواند اتفاق بیافتد، خراب شدن برینگ ها است. اگر برینگ ها خراب شوند آلترناتور در هنگام کارکرد صدای بلند و آزار دهنده ای تولید خواهد کرد.
پلوس:
پلوس که نام اصلی آن Axle Shaft است وظیفه ی انتقال نیرو از دیفرانسیل به چرخ را دارد. بیشترین مورد خرابی که در پلوس پیش میآید، پاره شدن گردگیرهای آن است. گردگیر پلوس قطعه ای است به شکل قیف که در انتهای پلوس قرار داشته از تماس عوامل آلاینده مانند گردو خاک و غیره با سر پلوس ها جلوگیری میکند. اگر گردگیر پلوس پاره شود آلودگی ها میتوانند وارد سر پلوس شده و آنها را خراب کنند. پیشنهاد میشود همیشه در هنگام سرویس خودرو گردگیرها را نیز چک شوند تا اگر پارگی داشته باشند تعویض شوند. همچنین شنیده شدن صدای تق تق از چرخ ها در هنگام دور زدن نیز نشانه ی خراب شدن سرپلوس ها است. راه اینکه متوجه شوید سر پلوس کدام سمت خراب شده است این است که فرمان را تا آخر به یک سمت چرخانده و دور بزنید. در هر سمتی که صدای تق تق به گوش رسید یعنی سر پلوس آن سمت خراب است و اگر در هر دو سمت، این صدا شنیده شد یعنی هر دو سر پلوس خراب هستند.
سیبک فرمان:
این قطعه نوعی از اتصالات است که حرکات سیستم فرمان را به چرخ های جلو انتقال میدهد. اگر سیبک فرمان دچار مشکل شود، در هنگام افتادن خودرو در دست اندازها صدای بسیار بدی به گوش خواهد رسید و این زمانی است که باید برای تعویض آنها به مکانیک مراجعه کنید. در خصوص قطعات خودرو ضرب المثل هر قدر پول بدهید همانقدر آش میخورید کاملا صادق است و رانندگان نکته سنج باید این نکته را مد نظر داشته باشند که قطعه ی ارزان قیمت زودتر نیز به تعویض نیاز پیدا خواهد کرد.
موتور فن:
موتور فن هوای مورد نیاز سیستم تهویه را تامین میکند و وظیفه ی آن دمیدن هوا به داخل اتاق اتومبیل است. فن خراب ممکن است سروصدای زیادی تولید کند و حتی ممکن است کلا از کار بیافتد. فن ها از یک الکتروموتور و یک پره تشکیل شده اند.
کالیپر ترمز
کالیپر ترمز مهمترین قطعه ی سیستم ترمز خودرو است. کالیپر در هنگام ترمزگیری لنت های ترمز را به روی دیسک فشار داده و بدین ترتیب سبب کاهش سرعت و متوقف شدن خودرو میشود. بروز اشکال در کالیئر ترمز میتواند باعث سایش لنت ها شود. در بدترین حالت نیز ممکن است که روغن ترمز از کالیپر نشت کند، وجود نشتی در سیستم ترمز بسیار خطرناک است و میتواند سیستم ترمز خودرو را کاملا از کار بیاندازد.
سوئیچ چراغ ترمز
همانطور که از نامش پیداست، این قطعه در مواقعی که راننده پدال ترمز را میفشارد اقدام به روشن کردن چراغ های ترمز میکند. این قطعه در اکثر خودروها در انتهای اهرم پدال ترمز قرار دارد اما در بعضی خودروها مانند سیتروئن زانتیا، این قطعه درست روی پدال و زیر پای راننده نصب شده است. اگر چراغ های ترمز خودرو از کار افتاده باشند و لامپ ها نیز سالم باشند به احتمال زیاد این سوئیچ را باید تعویض کنید.
دیسک ترمز
دیسک ترمز دیگر قطعه ی حیاتی و مهم سیستم ترمز خودرو است. دیسک ترمز به همراه با چرخ های خودرو در حال گردش است و در هنگام ترمزگیری، از طریق اصطکاک بین لنت و دیسک خودرو متوقف میشود. در هنگام ترمز گیری، دیسک ضمن اینکه تحت فشار اصطکاکی بسیار زیادی قرار دارد افزایش دمای زیادی را نیز تجربه میکند. این شرایط سخت میتواند باعث تاب برداشتن دیسک شود که نشانه ی آن لرزش خودرو در هنگام ترمزگیری است. همچنین اگر از لنت نامرغوب استفاده کرده و یا لنت های خودرو را به موقع تعویض نکنید، این کار میتواند باعث خط افتادن روی دیسک ترمز شود. خط افتادن روی دیسک نیز میتواند قدرت ترمزگیری خودرو را کاهش دهد. در تمام این موارد باید نسبت به تعویض دیسک اقدام کرد و تعمیر کردن یا تراش دادن دیسک به هیچ عنوان اصولی نیست. همچنین باید دقت کرد که دیسک ها باید بصورت جفت تعویض شوند یعنی دیسک های جلو با هم و دیسک های عقب هم با هم تعویض شوند.
میل سوپاپ
میل سوپاپ با نام میل بادامک نیز شناخته میشود. کار میل سوپاپ باز و بسته کردن سوپاپ های ورودی و خروجی است. پیشرانه ی یک خودرو میتواند یک، دو، یا حتی چهار میل سوپاپ داشته باشد. میل سوپاپ ها قطعاتی هستند که عمر بالایی دارند و معمولا خراب نمیشوند اما افت فشار روغن و یا کمبود روغن در پیشرانه ی خودرو میتواند باعث آسیب به میل سوپاپ شود.
حسگر موقعیت میل سوپاپ
در بیشتر اوقات مشکلی که برای میل سوپاپ خودرو پیش میآید، خراب شدن حسگر موقعیت آن است. کار این حسگر این است که به واحد الکترونیکی کنترل موتور ECU اعلام کند که میل سوپاپ در چه درجه ای از ۳۶۰ درجه گردش خود قرار دارد. از طریق این اطلاعات ECU متوجه خواهد شد که چه زمانی برای پاشش سوخت به مانیفولد هوا مناسب است. در صورت خرابی این حسگر چراغ چک موتور روشن خواهد شد و همچنین خودرو ممکن است دیرتر از حالت عادی روشن شود. همچنین در هنگام خرابی حسگر موقعیت میل سوپاپ، مصرف سوخت خودرو نیز به دلیل پاشش بیش از نیاز سوخت افزایش پیدا میکند.
کلاچ
کلاچ در خودروهای دارای جعبه دنده ی دستی وجود دارد و وظیفه ی آن انتقال گشتاور از پیشرانه به گیربکس است. همچنین با فشردن پدال کلاچ ارتباط پیشرانه و گیربکس قطع شده تا بدین ترتیب بتوان بدون آسیب دیدین قطعات داخلی جعبه دنده، نسبت به تعویض دنده ها اقدام کرد. کلاچ نقش مهمی در خودروهای دنده دستی دارد اما این نقش را بدون هزینه ایفا نمیکند. از آنجایی که کلاچ گشتاور تولیدی پیشرانه را از طریق اصطکاک منتقل میکند، بنابراین با گذشت زمان، ضخامت صفحه کلاچ کاهش یافته و لنت های روی آن تمام میشوند.
میل لنگ
میل لنگ یکی از مهمترین اجزای پیشرانه های احتراق داخلی است و وظیفه ی اصلی آن تبدیل حرکت خطی پیستون ها به حرکت دورانی است. درست همانند میل سوپاپ، میل لنگ نیز یک قطعه ی مصرفی نیست و به ندرت پیش میآید که خراب شود اما اگر روغن کافی به برینگ های میل لنگ نرسد میتواند سبب آسیب به برینگ ها و خود میل لنگ شود.
میل لنگ
خرابی قفل مرکزی خودرو خیلی نگران کننده نیست چون در صورت از کار افتادن موتور آن همچنان میتوانید بصورت دستی و با استفاده از کلید درها را قفل یا باز کنید. موتور قفل مرکزی خیلی به ندرت خراب میشود و اگر از کار بیافتد ممکن است که ایراد از اتصالات و سیم کشی آن باشد و نه خود موتور. به هر صورت اگر موتور قفل مرکزی نیز خراب باشد خیلی جای نگرانی نداشته و به راحتی میتوان آن را تعویض کرد.
استارتر
هنگامی که کلید استارت را در خودرو فشار میدهید موتور استارتر که یک الکتروموتور است فعال شده و پیشرانه ی خودرو را میچرخاند تا روشن شود. اگر استارت زدید و استارتر کار نکرد به احتمال زیاد موتور ان سوخته است و باید آن را تعویض کنید. تجربه نشان داده است که استارتر بدون اطلاع قبلی و بصورت ناگهانی از کار میافتد.
استارتر
حسگر زاویه ی فرمان یکی از اصلی ترین ارکان سیستم کنترل کشش (TCS) است. سیستم کنترل کشش از طریق دریافت زاویه ی فرمان توسط این سنسور میتواند جهت حرکت خودرو را تشخیص دهد. وقتی که فرمان به یک سوتی چرخیده باشد ولی خودرو در جهت مخالف در حال حرکت باشد، سیستم کنترل کشش این وضعیت را تشخیص داده با فعال کردن ترمزها و کم کردن دور موتور خودرو را به مسیر اصلی برمی گرداند. اگر این حسگر خراب شود چراغ هشدار سیستم کنترل کشش در پشت آمپر خودرو روشن میشود و ممکن است در برخی مدل ها چراغ ABS نیز روشن شود.
جعبه فرمان
جعبه فرمان وظیفه ی انتقال فرمان راننده به چرخ ها را برای تغییر جهت بر عهده دارد. این قطعه جزو قطعات مهم خودرو است و وجود هرگونه ایراد در آن را نباید نادیده گرفت. گذشت زمان میتواند مشکلاتی چون از بین رفتن دنده های داخلی جعبه فرمان، خرابی اتصالات آن و نشتی روغن از اورینگ های آن را باعث شود.
حسگر دمای آب
این حسگر دمای موتور را به ECU و راننده نشان میدهد. خرابی این سنسور باعث میشود که خودرو در حالی که گرم شده اما همانند حالت سرد سوخت پاشی داشته باشد و یا حتی میتواند باعث شود که ECU موتور سرد را اشتباها گرم شناسایی کند. این سنسور نیز با گذشت زمان ممکن است خراب شود. خوشبختانه تعویض آن هزینه ی زیادی در پی ندارد.
ترموستات
ترموستات وظیفه ی برقرار کردن جریان مایع خنک کننده بین پیشرانه و رادیاتور را بر عهده دارد. در هنگام سرد بودن پیشرانه ترموستات کمک میکند که پیشرانه زودتر گرم شود و در هنگام گرم بودن نیز از گرمای بیش از حد جلوگیری میکند.
واترپمپ
واترپمپ مایع خنک کننده ی پیشرانه را به جریان میاندازد. امروزه واترپمپ ها در انواع برقی و مکانیکی موجود هستند. بدترین حالت در واتترپمپ های برقی، از کار افتادن آنها است که در اینصورت باید واتر پمپ را تعویض کنید. واترپمپ های مکانیکی اما با مشکلات مختلفی از نشتی آب رادیاتور گرفته تا خرابی بلبرینگ ها دست و پنجه نرم میکنند.
حسگر سرعت چرخ
حسگر سرعت چرخ، اطلاعات مورد نیاز دو سیستم ABS و کنترل کشش را فراهم میکند. این حسگر درست در پشت چرخ قرار دارد، نکته ی منفی حسگر سرعت چرخ این است که در معرض عوامل محیطی زیادی قرار دارد و همین عامل میتواند باعث خرابی آن شود اما در مقابل مزیت حسگر سرعت چرخ این است که تعویض ان به سادگی انجام میشود. در صورت خرابی حسگر سرعت چرخ، چراغ هشدار مربوطه در نشان دنده ها روشن میشود و با دستگاه دیاگ نیز میتواند آن را عیب یابی کرد.
موتور برف پاک کن
برف پاک کن ها بهترین دوست شما در آب و هوای نامساعد هستند. مانند هر دستگاه الکترونیکی دیگری، موتور برف پاک کن نیز معمولا بصورت ناگهانی خراب میشود. قطعا هیچ چیز بدتر از این نیستکه در جاده و هنگام وقوع یک باران سنگین، موتور برف پاک کن از کار بیافتد.
انژکتور
در قدیم برای عمل سوخت رسانی از سیستمی بنام کاربراتور استفاده میشود اما خودروهای مجهز به این سیستم ایراداتی مانند مصرف سوخت بالا و قدرت پایین داشتند. با پیشرفت علم الکترونیک و باز شدن پای ECU به خودروها سیستم سوخت رسانی نیز از کاربراتور به انژکتور تغییر یافت. البته خودرهای دیزلی همگی انژکتوری بوده و هستند. انژکتور در حقیقت یک نوع شیر با کنترل الکتریکی است که وظیفه ی پاشش سوخت به داخل سیلندر را دارد. البته این قطعه با استفاده از فشار بالای پاشش، سوخت را نه بصورت مایع که به شکل پودر به داخل سیلندر پاشش میکند. به این عمل اصطلاحا اتمیزه کردن سوخت گفته میشود. تعداد انژکتور ها در اکثر خودروها به تعداد سیلندر ها بوده و محل نصب آنها روی مانیفولد هوا قرار دارد.
برخی خودروها مانند تویوتا GT86 دارای دو انژکتور برای هر سیلندر هستند و انژکتور خودروهایی که مجهز به سیستم پاشش مستقیم سوخت هستند در سرسیلندر آنها قرار دارد. برای تست انژکتور میتوان آنها را جدا کرده و یک مقوا یا کاغذ را مقابل آنها بگیرید سپس با باز کردن سوئیچ میتوان مشاهده کرد که کدام انژکتور سوخت را پاشش میکند یا نه. البته همیشه به این روش نیازی نیست و در بیشتر مواقع اگر در هر کدام از انژکتورها مشکلی وجود داشته باشد خطای مربوطه در ECU خودروثبت شده و با دستگاه دیاگ میتوان فهمید که کدام انژکتور خراب است.
پیستون
پیستون را باید از مهمترین اجزای موتوهای احتراق داخلی دانست. این قطعه وظیفه ی انتقال انرژی حاصل از احتراق را به میل لنگ با استفاده از یک رابط به نام شاتون دارد. پیستون قطعه ای استوانه شکل است که در خودروهای سواری معمولا از جنس آلومینیوم ساخته میشود. در اکثر خودروها سطح پیستون صاف است اما برخی اوقات سازنده تغییراتی روی سطح آن میدهد. برخی تیونرها برای اینکه قدرت پیشرانه را افزایش دهند، پیستون های استاندارد را با نمونه های سبک تر جایگزین میکنند. پیستون ها قطعاتی هستند که به ندرت خراب میشوند و دوام بالایی دارند اما استفاده ی نادرست از خودرو و فشار بیش از اندازه به پیشرانه میتواند سبب آسیب دیدن پیستون ها شود. پستون ها را باید بصورت دست تعویض کرد یعنی نمیتوان تنها یکی یا چندتای انها را تعویض کرد بلکه لازم است تا تمامی آنها با هم تعویض شوند.
سوپاپ
سوپاپ یک قطعه ی نسبتا کوچک است که دریچه ای برای ورود هوا و و خروج دود از محفظه ی احتراق به حساب میآید. سوپاپ ها بطور مستقیم یا غیر مستقیم توسط میل سوپاپ باز و بسته میشوند و بازگشت آنها به موقعیت اولیه شان توسط یک فنر به نام فنر سوپاپ انجام میشود. تعداد سوپاپ ها در هر پیشرانه نیز متفاوت است و میتواند از دو سوپاپ برای هر سیلندر تا ۵ سوپاپ برای هر سیلندر متفاوت باشد. سوپاپ ها قطعات مصرفی نیستند و شاید هیچگاه خراب نشوند اما گاهی ممکن است نیاز به تعویض آنها پیدا کنید. اگر در تعویض به موقع تسنه تایمینگ خودرو تعلل کنید وتسمه تایم پاره شود در برخی خودروها مانند پژو و رنو میتواند باعث کج شدن سوپاپ ها شود. سوپاپ کج را نمیتوان تعمیر کرد و باید آن را تعویض کرد. در خودروهای مجهز به سیستم تزریق مستقیم سوخت هم در صورت استفاده ی نادرست ممکن است که کربن در بخش پشتی سوپاپ هوا جمع شده و حالت جرم گرفتگی پیدا کند که در این صورت باید نسبت به کربن زدایی از پیشرانه اقدام کرد. سوپاپ ها توسط دو قطعه بنام های سیت و گیت آب بندی میشوند، برخی اوقات ممکن است که سیت یا گیت آسیب ببیند که در آنصورت معمولا لازم است تا سرسیلندر باز شود.
سرسیلندر
سرسیلندر در حقیقت نیمه ی بالایی پیشرانه را تشکیل میدهد و بخش هایی چون میل سوپاپ، سوپاپ ها اتاقک احتراق، درب سوپاپ را در خود جای داده است. جنس این بخش در پیشرانه های جدید اکثرا از جنس آلومینیوم است.
بلوک سیلندر
بلوک سیلندر بدنه ی اصلی پیشرانه است. بخش هایی چون سیلندر، پیستون، شاتون، میل لنگ و کارتل روغن در بلوک سیلندر قرار دارند.
باک
باک بنزین محفظه ای است که برای ذخیره ی سوخت از آن استفاده میشود. باک معمولا در بخش زیرین و عقبی خودرو قرار دارد. باک ها در گذشته دارای جنس فلزی بودند اما امروزه برای ایمنی بیشتر در تصادفات، باک ها را از جنس مواد کامپوزیتی میسازند.
بوستر ترمز
پای راننده هیچگاه نیروی کافی برای متوقف کردن خودرو را ندارد و اگر بنا بود سیستم ترمز نیروی خود را تنها از فشار پای راننده تامین کند مصافت بسیار زیادی برای توقف خودرو نیاز داشتیم. برای حل این مشکل خودروسازان از سیستمی ساده ولی کارآمد به نام بوستر استفاده میکنند. بوستر یک استوانه است که با استفاده از نیروی مکش موتور داخل ان یک خلا نسبی ایجاد میشود، ایجاد شدن این خلا سبب میشود که نیروی فشار پای راننده چندین برابر شود و بطبع نیروی ترمزگیری نیز افزایش پیدا میکند. بیشترین خرابی ای که در بوستر پیش میآید میتواند بروز نشتی درسیستم آن باشد، مخصوصا باید هر از گاهی شلنگ بوستر را بازدید کنید تا اگر ترک خوردگی و یا نشتی در آن وجود داشت آن را تعویض کنید.
ایربگ
ایربگ یا همان کیسه هوا چندان نیازی به معرفی ندارد و همه با آن آشنا هستیم. با توجه به اینکه ایربگ جزو سیستم های ایمنی خودرو است لازم است تا در صورت بروز اشکال در آن فورا به تعمیرگاه مراجعه کنید. در بیشتر اوقات ایراد ایربگ بصورت روشن شدن چراغ ایربگ در پشت امپر خودرو به اطلاع راننده رسانده میشود. باید توجه داشت که ایربگ ها دارای تاریخ انقضا هستند و لازم است تا پس از پایان این تاریخ آنها را با نمونه های نو تعویض کرد.
توپی چرخ
توپی چرخ قطعه ای است که نه تنها باعث چرخش چرخ است بلکه تکیه گاه چرخ نیز مسوب میشود به همین خاطر از اهمین بسیار بالایی برخوردار بوده و لازم است تا بطور منظم بازدید شود. معمولا بلبرینگ های داخل توپی نیاز به تعویض پیدا میکنند که هزینه ی انجام آن چندان بالا نیست.
فنر
فنرها در کنار کمک فنرها نقش بسیار مهممی در پایداری، ثبات و قابلیت هدایت خودرو دارند، در صورت استفاده ی صحیح از خودرو شاید هیچاه نیاز به تعویض فنرها پیدا نکنید اما در غیر اینصورت ممکن است با شکستگی در فنر مواجه شوید و لازم باشد تا آنها را تعویض کنید.
ضدیخ و آب رادیاتور
پیش از حصول اطمینان از این که از نوع مناسب ضد یخ در پیشرانه استفاده کرده اید، به اطلاعات کلی در مورد ضد یخ نگاهی بیندازید. از سال ۱۹۲۶، در ضدیخ خودرو به صورت سنتی از بازدارنده های خوردگی مانند اتیلن گلیکول و فن آوری اسید غیرآلی استفاده میشود. در خودرو های آمریکایی به صورت سنتی از مواد ضد خوردگی مانند سیلیکات و فسفات استفاده میشود، اما در ضد یخ خودرو های اروپایی و ژاپنی به ترتیب فسفات و سیلیکات وجود ندارد. فن آوری جدید بازدارنده خوردگی شامل فن آوری اسید آلی و فن آوری اسید آلی هیبرید است که هر دو در دهه ۱۹۹۰ به عنوان ضد یخ با طول عمر زیاد معرفی شدند. ضدیخ با فن آوری اسید غیرآلی (معدنی) عمر دو سال با کارکرد ۴۸ هزار کیلومتر دارد، در حالی که فن آوری اسید آلی و فن آوری اسید آلی هیبرید، عمر پنج ساله با کارکرد حدود ۲۴۰ هزار کیلومتر دارند. اگرچه بعضی از ترکیبات فن آوری اسید آلی هیبرید ادعای سازگاری با ترکیبات خاص فن آوری اسید آلی یا ترکیبات فن آوری اسید غیرآلی را دارند، ترکیب ضدیخ با پایه فن آوری اسید آلی و ضدیخ با فن آوری اسید غیرآلی سازگار نیست. ضدیخ فن آوری اسید آلی با فن آوری اسید آلی هیبرید برای رادیاتور ها و قطعات آلومینیومی استفاده میشوند.
آبهای رادیاتوری که در بازار موجود هستند و معمولاً بصورت رنگی عرضه میشوند نمیدانیم تا چه حد قابل اطمینان هستند و واقعاً عاری از املاح میباشند ولی برای ما که در BIPC هستیم با داشتن واحد UT-600 که در آن آب بدون املاح برای استفاده در دیگهای بخار تولید میکنیم.
فراهم کردن آب کاری بسیار ساده است کافی است مخزنی را تهیه کنیم و با استفاده از انبوه آب بدون املاحی که در این واحد تولید میشود آن را پر کنیم و برای استفاده در دستگاههای گران قیمتی چون کرین ها و لیفتراک ها و انواع خودروهایی که داریم مورد استفاده قرار دهیم این ارزان ترین و موثرترین کاری است که در رابطه باتعمیر و نگهداری دستگاهها میتوان انجام داد.
با توجه به اینکه خیلی از مشکلات موتور ناشی از کثیف بودن و خورنده بودن آب رادیتور است بایدهر ساله آب رادیاتور تمام خودروها را تخلیه نمود و آن را به شیوه ای که در زیر گرفته شده است پر کرد :
مراحل تعویض آب رادیاتور :
1- ابتدا باید آب درون رادیاتور و اطراف موتور بطور کامل تخلیه شود.
2- سپس این بخش ها را با جریان آب خوب شستشو دهید.
3- سیستم خنک کننده را با آب بدون املاح و نیز یک ماده تمیز کننده رادیاتور پر کنید و موتور را روشن کنید تا 10 دقیقه کار کند.
4- آنگاه همه این آبهای کثیف تخلیه شوند
5- آنگاه آب رادیاتور تمیز ( شامل آب بدون املاح و ضد یخ ) درون سیستم خنک کننده ریخته شود.
روغن موتور و روغن ترمز
روغن موتور یکی از مهم ترین و حیاتی ترین روغن های موجود در خودروی شما است که گاها رانندگان از تعویض به موقع آن امتناع میکنند که این اشتباه منجر به عواقب جبران ناپذیر و یا حتی مرگ میشود، زیرا این ماده نیز همانند سایر مواد دیگر دارای تاریخ انقضا است و باید بلافاصله پس از این تاریخ نسبت به تعویض آن اقدام کنیم.
برای هر فردی انتخاب روغن مناسب و یا سایر روان کننده های خودرو میتواند یکی از دغدغه های اصلی و پر حاشیه ای باشد و به این منظور پیشنهاد میشود قبل از خرید روغن خودرو و سایر روان کننده ها سه پارامتر برخورداری از فاکتور API روغن موتور، فاکتور SAE و فاکتور پایه روغن را در نظر بگیرید تا در هنگام خرید و تهیه آنها بتوانید روغن موتوری ایده آل و کاربردی را انتخاب کنید.
فاکتور API روغن موتور نشان دهنده کیفیت روغن موتور است.
فاکتور SAE نشان دهنده غلظت روغن موتور است که بر اساس شرایط آب و هوایی بیان میشود.
فاکتور پایه روغن نیز مشخص کننده سینتتیک یا مینرال بودن روغن است.
همانند یک سنت قدیمی که در میان تمامی رانندگان باب شده بود، میتوان گفت به ازای هر ۵ هزار کیلومتر باید روغن خودروی خود را تعویض کنید و این موضوع دلیلی بر کیفیت و کارایی روغن نیم باشد و صرفا به دلیل آنکه بسیار قابل فهم بود، در میان رانندگان رواج داشت؛ چرا که با رسیدن عقربه های کیلومتر شمار به اعدادی مانند ۵، ۱۰، ۱۵ و… رانندگان اقدام به تعویض روغن موتور خودروی خود میکردند.
روغن ترمز یا مایع ترمز، سیالی است که وظیفه انتقال فشار هیدرولیکی از پمپ ترمز به سیلندر ترمز را در خودروهاي سبک بنزيني، وانتها و موتور سيکلتها بر عهده دارد که در نهایت موجب فشار لنت ترمز بر دیسک یا کاسه ترمز میشود. این مایع بدلیل خصلت عملکرد خود باید دارای حداقل تراکم پذیری باشد. همچنین این مایع باید نسبت به حباب هوا حساس بوده و اجازه تشکیل حباب را ندهد. تبخیر روغن ترمز باید بسیار ناچیز باشد و با قطعات فلزی و پلاستیکی که با آنها در تماس است سازگاری داشته باشد.
این مایع، ترکیبی مصنوعی(سنتزي) است که قسمت اعظم آن از ترکیبات پلی گلیکول اتری تشکیل شده است. روغنهای ترمز نسبت به رطوبت حساس بوده و با جذب رطوبت نقطه جوش آنها پائین میآید و خاصیت خود را از دست میدهند. نقطه جوش معمول این روغن ها بیش از ۱۸۵ درجه سانتیگراد است.
در ساخت و تولید روغن ترمز ها از سه استاندارد DOT3، DOT4، DOT5 (دات) بهره میبرند که از این بین، مناسب ترین روغن ترمز برای خودرو های معمولی روغن ترمز های استاندارد DOT3، DOT4 است و DOT5 به دلیل برخورداری از نقطه جوش بالاتر نسبت به سایر روغن ترمز های هم ردیف خود، در برخی از صنایع خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
DOT3، DOT4 که به صورت بطری های زرد و آبی تولید میشوند، مصرف بسیار زیادی را در صنعت خودروسازی ایفا میکنند که اکثرا تمامی خودروسازان، سیستم های ترمز خودروی خود را به کمک این استاندارد ها تنظیم میکنند. هر خودرو از یک نوع سیستم ترمز خاص استفاده میکند و در نتیجه نمیتوان DOT3 را به جای DOT4 استفاده نمود، همچنین بطری روغن های DOT3 زرد رنگ بوده و بطری روغن های DOT4 آبی رنگ هستند و با توجه به مدل خودروی خود و دفترچه راهنمای آن باید یکی از این مدل ها را برای پر نمودن مخزن روغن ترمز خودروی خود انتخاب کنید.
برخی از رانندگان معتقد هستند که هرگز نباید روغن ترمز خودروی خود را تعویض کنند که این موضوع امری کاملا نادرست است، زیرا روغن ترمز خودروی شما دارای یک عمر مفیدی است که پس از آن طبیعتا کارایی خود را از دست خواهد داد و شما باید نسبت به تعویض روغن ترمز خودرویتان اقدام کنید. زمانی که شما استارت خودرویتان را میزنید و عملا خودروی شما شروع به کار کردن میکند، روغن ترمز به جریان افتاده و به درون سیستم ترمز خودرو که درون چرخ ها قرار گرفته، خودش را پمپاژ میکند و هنگامی که راننده پای خود را بر روی پدال ترمز میفشارد،روغن ترمز باعث فشار بر لنت ترمز میشود که اصطکاکی میان لنت و دیسک رخ میدهد که سرانجام موجب توقف خودروی شما میشود.
هنگامی که میزان رطوبت جذب شده توسط روغن ترمز از حد مجاز بالاتر رود باید روغن ترمز تعویض گردد. جذب رطوبت باعث میگردد متعلقات سیستم خودرو سالم مانده و دچار فرسایش و پوسیدگی نشوند. همین عامل سبب شده است تا روغن ترمز را به گونه ای طراحی کنند که بتواند این رطوبت را جذب نماید. معمولا هر ۶۰ هزار کیلومتر باید نسبت به تعویض روغن ترمز خودرویتان اقدام کنید.
جهت تعيين حداقل ظرفيت تولید اقتصادي یک واحد تولیدی، عوامل بسیاری تداخل هستند که همانطوریکه در مباحث پیشین ملاحظه فرمائید در این طرح سعی شده به طور اجمال آن عوامل شناسایی و مشخص گردند. عوامل تدخیل در این رابطه عبارتند از "بررسی موارد مصرف، کاربرد، مشخصات و ویژگیهای محصولات تولیدی و ...". از دیگر عوامل تعيينکننده میزان ظرفیت واحد تولیدی ؛ مدل تجهيزات و ماشين آلات و حجم سرمايهگذاران و نگاه صادراتی و شرایط و اوضاع زمانی اجرای طرح میباشد که با توجه به گران شدن نرخ تبادل ارزها با ریال و بالا رفتن هزینههای واردات کالا، ظرفيت اسمی توليدات این کارخانه در اين طرح براساس اطلاعات زیر و تطبيق آن با تجربيات موجود و شرکتهاي فروشنده ماشينآلات، به شرح توضیحات و ملاحظات زیر میباشد.
پس با این اوصاف بدون در نظر گرفتن ساعات اضافه کاری خطوط مونتاژ و دیگر بخشهای کارخانه، حداکثر ظرفیت اسمی تولید، مونتاژ، کنترل، بازرسی و بستهبندی محصولات تولیدی در این واحد صنعتی، براساس جدول مزبور، بسته بندی انواع و اقسام قطعات و تولید محصولات شیمیایی خودروها میباشد، که پس از بازاریابی و انعقاد قرارداد با مصرف کننده و توزیع کنندههای عمده داخلی و خارجی توسط بخش بازرگانی، بخشهای تولید و برنامه ریزی، نسبت به تنظیم برنامه های تولید محصولات بر حسب نوع قراردادهای منعقد شده اقدام مینمایند.
ردیف | عنوان محصول | تعداد خروجی از هر ایستگاه در یک ساعت کاری | تعداد خطوط تولید، مونتاز، کنترل و | تعداد ساعات کاری در یک روز کاری | تعداد روزهای کاری در طول یکسال | ظرفیت سالانه (لیتر/تعداد) |
1 | بسته بندی انواع قطعات خودرو | 1700 | 2 | 8 | 300 | 2,000,000 |
2 | روغن موتور و روغن ترمز | 1250 | 2 | 3,000,000 | ||
3 | ضدیخ و آب رادیاتور | 400 | 2 | 960,000 |
دفتر مرکزی : تهران - میدان آرژانتین- بلواربیهقی- کوچه 14 شرقی - پلاک 18 | تلفن تماس : 09120474369 | tojihinew@gmail.com